Otomatik Katılım Bireysel Emeklilik Sistemi (BES), çalışanların maaşlarından belirli bir oranda kesinti yapılarak otomatik olarak birikim sağlamasına imkan tanıyan bir sistemdir. Türkiye’de 2017 yılında yürürlüğe giren bu sistem, 45 yaş altındaki kamu ve özel sektör çalışanlarını kapsar. Amaç, bireylerin emeklilik dönemleri için ek bir gelir kaynağı oluşturmalarını sağlamaktır.
BES Otomatik Katılım Ne Demek?
BES Otomatik Katılım, çalışanların işverenleri aracılığıyla bireysel emeklilik sistemine dahil edilmesi anlamına gelir. Çalışanların herhangi bir başvuru yapmasına gerek kalmadan, işverenleri maaşlarından belirli bir kesinti yaparak bu tutarı bir emeklilik şirketine yönlendirir. Devlet, bireysel emekliliği teşvik etmek amacıyla yapılan katkılara ek olarak %30 devlet katkısı sağlar.
Kimler Otomatik Katılım Kapsamındadır?
Sosyal Sigortalar Kurumu (4A) ve Emekli Sandığı’na (4C) bağlı, 45 yaşını doldurmamış tüm çalışanlar otomatik olarak sisteme dahil edilir. Talep etmeleri halinde 45 yaş ve üzeri çalışanlar da sisteme katılabilir
Devlet Katkısı Nedir ve Ne Kadar Yararlanabilirim?
Otomatik Katılım kapsamında, yatırdığınız katkı paylarının %30’u oranında devlet katkısı alırsınız. Ayrıca, sisteme ilk girişte bir defaya mahsus olmak üzere 1.000 TL’lik ek bir devlet katkısı da mevcuttur. Bu katkılardan tam olarak yararlanmak için belirli sürelerle sistemde kalmanız gerekmektedir.
Emeklilik Şirketini Kendim Seçebilir miyim?
Hayır, emeklilik şirketi seçimi işveren tarafından yapılır. İşvereniniz, Hazine Müsteşarlığı tarafından uygun görülen bir emeklilik şirketi ile anlaşma yapar ve çalışanlarını bu şirket üzerinden sisteme dahil eder.
Fon Tercihi Yapmazsam Ne Olur?
Sisteme girişte fon tercihi yapmazsanız, katkı paylarınız varsayılan olarak “Başlangıç Fonu”nda yatırıma yönlendirilir. Daha sonra fon dağılımınızı yılda 12 kez değiştirme hakkınız bulunmaktadır.
İş Değiştirirsem Ne Olacak?
İş değişikliği durumunda, yeni işyerinizde de otomatik katılım kapsamında bir plan varsa, birikimlerinizi ve emekliliğe esas sürelerinizi yeni işyerinize aktarabilirsiniz. Eğer yeni işyerinizde böyle bir plan yoksa, katkı payı ödemeye kendiniz devam edebilirsiniz.
Sistemde Ne Kadar Süre Kalmalıyım?
Emekliliğe hak kazanmak için sistemde en az 10 yıl kalmanız ve 56 yaşını doldurmanız gerekmektedir. Bu şartları sağladığınızda emeklilik hakkı elde edersiniz.
Ödemelere Ara Verebilir miyim?
Evet, katkı payı ödemelerinize ara verme hakkınız bulunmaktadır. Ancak, ödemeye ara verdiğiniz dönemlerde devlet katkısından yararlanamazsınız ve birikimlerinizin getirisi etkilenebilir.
Mevcut BES Sözleşmem Var, Yine de Otomatik Katılıma Dahil Olacak mıyım?
Evet, mevcut bireysel emeklilik sözleşmeniz olsa bile, otomatik katılım kapsamında yeniden sisteme dahil edilirsiniz. Her iki sözleşme de ayrı ayrı devam eder ve her biri için ayrı devlet katkısı alabilirsiniz.
Birikimlerimi Nasıl Takip Edebilirim?
Birikimlerinizi ve hesabınızla ilgili detayları emeklilik şirketinizin internet şubesi, mobil uygulaması veya müşteri hizmetleri aracılığıyla takip edebilirsiniz. Ayrıca, size düzenli olarak gönderilen hesap ekstreleriyle de bilgilendirilirsiniz.
İşverenin İflası Durumunda Birikimlerime Ne Olur?
İşvereninizin iflası veya şirketin kapanması durumunda, birikimleriniz emeklilik fonlarında ve devlet güvencesi altında olduğu için herhangi bir risk söz konusu değildir.
Emeklilikte Birikimlerimi Nasıl Alabilirim?
Emeklilik hakkı kazandığınızda, birikimlerinizi toplu para olarak alabilir, belirli periyotlarla maaş gibi düzenli ödemeler şeklinde talep edebilir veya birikimlerinizin bir kısmını toplu alıp kalanını maaş olarak almayı tercih edebilirsiniz.
BES Otomatik Katılımdan Nasıl Çıkılır?
Otomatik BES sistemine dahil edilen çalışanlar, ilk 2 ay içinde cayma hakkına sahiptir. Eğer bu süre içerisinde sistemden çıkış yapılırsa, kesilen tüm tutarlar ve varsa getirileri ile birlikte çalışana iade edilir.
Eğer ilk 2 ay içerisinde sistemden çıkılmadıysa, çalışan daha sonraki herhangi bir tarihte de sistemden çıkış yapabilir. Ancak bu durumda devlet katkısı ve birikimler üzerinde belirli stopaj kesintileri uygulanabilir.
BES’ten Çıkış İşlemi Nasıl Yapılır?
- Emeklilik Şirketine Başvuru: Çalışanlar, bireysel emeklilik hesaplarını yöneten sigorta veya emeklilik şirketine başvurarak çıkış talebinde bulunabilir.
- İnternet veya Mobil Uygulama Üzerinden: Çoğu BES sağlayıcısı, online platformlar veya mobil uygulamalar üzerinden çıkış işlemlerini sunmaktadır.
- Müşteri Hizmetleri Aracılığıyla: Çalışanlar, bağlı oldukları emeklilik şirketinin çağrı merkezini arayarak BES’ten ayrılma işlemlerini gerçekleştirebilir.
Sistemden çıkış yapıldığında birikimler çalışanın banka hesabına aktarılır.
Otomatik Katılım BES Maaşın Yüzde Kaçı?
Otomatik BES’te çalışanların brüt maaşlarının %3’ü sisteme otomatik olarak aktarılır.
Örnek Hesaplama:
- Brüt maaş: 20.000 TL
- BES kesintisi (%3): 600 TL
- Devlet katkısı (%30): 180 TL
- Toplam aylık birikim: 780 TL
Çalışanlar isterlerse katkı paylarını artırabilirler. Ancak devlet katkısı, yıllık brüt asgari ücretin %30’u ile sınırlıdır.
Otomatik BES’te Kaç Yıl Sonra Para Alırım?
Bireysel Emeklilik Sistemi’nden tam anlamıyla faydalanarak emeklilik hakkı kazanabilmek için en az 10 yıl sistemde kalmak ve 56 yaşını doldurmak gerekmektedir.
Eğer bir çalışan 10 yıl dolmadan veya 56 yaşını tamamlamadan sistemden çıkarsa, devlet katkısından sınırlı oranda yararlanabilir.
Devlet Katkısı Oranları:
- 3 yıldan önce çıkış yapanlar → Devlet katkısını alamaz.
- 3-6 yıl arası kalanlar → Devlet katkısının %15’ini alır.
- 6-10 yıl arası kalanlar → Devlet katkısının %35’ini alır.
- 10 yıl tamamlayan ancak 56 yaşını doldurmayanlar → Devlet katkısının %60’ını alır.
- 10 yıl tamamlayan ve 56 yaşını dolduranlar → Devlet katkısının %100’ünü alır.
BES birikimleri toplu para olarak çekilebileceği gibi, emekli maaşı olarak da alınabilir.
Otomatik Katılım BES, uzun vadede tasarruf yapmayı teşvik eden bir sistemdir. Çalışanların maaşlarından belirli bir oranda kesinti yapılarak BES hesaplarına aktarılır ve devlet tarafından ek katkı sağlanır. Ancak sistemde uzun süre kalmak, en yüksek devlet katkısını alabilmek için önemlidir.
Sisteme yeni dahil olan çalışanların ilk 2 ay içinde cayma hakkı bulunmaktadır.
